درمان ریزش مو پس از زایمان یکی از دغدغه‌های رایج بسیاری از مادران است که در هفته‌ها و ماه‌های پس از تولد نوزاد با آن مواجه می‌شوند. تغییرات چشمگیر در سطح هورمون‌ها، به‌ویژه افت ناگهانی استروژن، می‌تواند باعث ریزش قابل توجه موها شود؛ وضعیتی که اگرچه نگران‌کننده به نظر می‌رسد، اما در اغلب موارد موقتی و قابل مدیریت است. شناخت دلایل این ریزش، آگاهی از روند طبیعی چرخه رشد مو و به‌کارگیری راهکارهای تغذیه‌ای، بهداشتی و مراقبتی مناسب، می‌تواند به بازگشت سلامت و زیبایی موها کمک کند. در این مقاله از کلینیک زیبایی کایاک به بررسی علل ریزش مو پس از زایمان، مراحل رشد طبیعی مو و روش‌های مؤثر خانگی برای کاهش آن خواهیم پرداخت. همچنین اگر قصد انجام خدمات زیبایی نظیر فیلر لب و فیلر صورت (فول کانتورینگ صورت) را دارید میتوانید با همکاران ما در این مجموعه در تماس باشید.
تأثیر نوسانات هورمونی بر رشد و ریزش مو در دوران بارداری و پس از زایمان
در بدن زنان، هورمون استروژن نقش کلیدی در چرخه رشد مو ایفا می‌کند، به‌ویژه در دوره‌هایی مانند بارداری، پس از زایمان و یائسگی. در دوران بارداری، سطح استروژن در بدن به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. این افزایش موجب می‌شود فولیکول‌های مو مدت بیشتری در فاز رشد باقی بمانند و کمتر وارد مرحله استراحت شوند. به همین دلیل، بسیاری از زنان در این دوران موهای پرپشت‌تر، ضخیم‌تر و گاهی رشد سریع‌تری را تجربه می‌کنند. اما پس از زایمان، با افت ناگهانی سطح استروژن، تعادل هورمونی تغییر می‌کند و بسیاری از فولیکول‌ها وارد فاز استراحت می‌شوند. پس از گذشت حدود سه ماه از زایمان، این فولیکول‌ها شروع به ریزش می‌کنند. این فرآیند معمولاً از ماه دوم تا چهارم پس از تولد نوزاد آغاز می‌شود و می‌تواند چند ماه تا حدود یک سال ادامه داشته باشد.
این نوع ریزش مو که اصطلاحاً «ریزش موی پس از زایمان» نامیده می‌شود، یک پدیده طبیعی و موقتی است و نباید با طاسی یا ریزش موی دائمی اشتباه گرفته شود. در برخی موارد، کاهش تراکم مو ممکن است محسوس باشد، اما با گذشت زمان و بازگشت چرخه رشد موها به حالت عادی، موهای از دست‌رفته به‌تدریج جایگزین می‌شوند. عوامل دیگری مانند استرس، کم‌خوابی و تغذیه ناکافی نیز می‌توانند در شدت این ریزش نقش داشته باشند. بنابراین، در دوران شیردهی، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و در صورت نیاز، مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای مخصوص مادران می‌تواند به بهبود وضعیت موها کمک کند. معمولاً در سال دوم زندگی کودک، روند رشد مجدد موها تقویت می‌شود و تراکم موها به وضعیت طبیعی بازمی‌گردد.
مراحل رشد مو: از آغاز تا ریزش طبیعی
رشد مو از ساختاری کوچک در پوست سر به نام فولیکول آغاز می‌شود. هر تار مو از داخل این فولیکول‌ها شکل می‌گیرد و به طور طبیعی وارد یک چرخه پیوسته رشد و ریزش می‌شود. این چرخه در سه مرحله اصلی تعریف شده است و در طول زندگی فرد بارها تکرار می‌شود:
- مرحله آناژن (رشد فعال): این فاز، مرحله‌ای است که موها در حال رشد فعال هستند. مدت زمان این مرحله بین دو تا شش سال متغیر است و در هر زمان، حدود 85 تا 90 درصد از موهای سر در این فاز قرار دارند. در طول این دوره، موها بیشترین طول خود را به دست می‌آورند.
- مرحله کاتاژن (انتقالی): این بخش از چرخه، دوره‌ای کوتاه و موقتی است که طی آن فولیکول‌های مو کوچک شده و فعالیت رشد آن‌ها متوقف می‌شود. این مرحله بین رشد و استراحت قرار دارد و زمان کوتاهی به طول می‌انجامد.
- مرحله تلوژن (استراحت و ریزش): در این مرحله که حدود سه ماه ادامه دارد، فولیکول وارد فاز استراحت می‌شود و رشد جدیدی رخ نمی‌دهد. پس از پایان این فاز، مو به طور طبیعی از فولیکول جدا شده و می‌ریزد تا جای خود را به موی تازه بدهد.
این چرخه طبیعی تضمین می‌کند که موهای جدید به طور مداوم جایگزین موهای قدیمی شوند، و ریزش مقدار مشخصی از مو در طول روز، کاملاً طبیعی است.
آیا می‌توان از ریزش موی پس از زایمان پیشگیری کرد؟
یکی از دغدغه‌های رایج بسیاری از زنان پس از زایمان، ریزش مو است. سوالی که ذهن بسیاری را درگیر می‌کند این است که آیا می‌توان جلوی این ریزش را گرفت؟ در واقع، شاید نتوان این روند را به‌طور کامل متوقف کرد، اما می‌توان با رعایت نکاتی، آن را مدیریت و کنترل نمود. یکی از مؤثرترین راهکارها، داشتن رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی در این دوره است. تغذیه‌ای که حاوی میزان کافی از پروتئین، آهن، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد، می‌تواند به تقویت ریشه‌های مو کمک کرده و از شدت ریزش آن‌ها بکاهد. به‌ویژه مصرف منظم پروتئین و آهن اهمیت زیادی دارد، چرا که کمبود این دو ماده در بدن، مستقیماً بر سلامت موها تأثیر می‌گذارد. اگر متوجه شدید که ریزش موهای‌تان از حالت طبیعی فراتر رفته یا به‌صورت غیرعادی ادامه‌دار شده است، توصیه می‌شود حتماً با پزشک مشورت کنید. گاهی اوقات، ریزش مو می‌تواند نشانه‌ای از مشکلاتی مانند اختلالات تیروئیدی یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای باشد. در مجموع، هرچند ریزش مو پس از زایمان تا حدی طبیعی است، اما با مراقبت‌های تغذیه‌ای و بررسی‌های پزشکی به‌موقع، می‌توان آن را به‌خوبی مدیریت کرد.
راهکارهای خانگی برای کاهش ریزش مو پس از زایمان
ریزش مو پس از تولد نوزاد، مسئله‌ای شایع و طبیعی است که بسیاری از مادران آن را تجربه می‌کنند. اگرچه این وضعیت موقتی است و موها به‌مرور دوباره رشد خواهند کرد، اما برخی روش‌های ساده خانگی می‌توانند به بهبود ظاهر موها در این دوران کمک کنند و حس بهتری به شما بدهند.
1. استفاده از محصولات سبک و حجم‌دهنده
در دوره‌ای که موها در حال ریزش یا رشد مجدد هستند، استفاده از حالت‌دهنده‌های مناسب می‌تواند به پرتر دیده شدن مو کمک کند. نرم‌کننده‌های سبک را جایگزین محصولات سنگین کنید تا موها افتاده و بی‌جان به نظر نرسند. همچنین، شامپوها و اسپری‌های حجم‌دهنده می‌توانند جلوه‌ای شاداب‌تر به موهای شما بدهند. حتی گاهی تغییر مدل مو یا رنگ جدید می‌تواند ظاهر موها را بهتر و پرپشت‌تر نشان دهد.
2. دوری از حرارت بالا
استفاده مکرر از سشوار، اتو مو و سایر ابزارهای حرارتی، باعث می‌شود ساختار مو تضعیف شود و تارهای مو شکننده‌تر، نازک‌تر و آسیب‌پذیرتر به نظر برسند. این موضوع به‌ویژه در دوران پس از زایمان که موها در حالت حساس‌تری هستند، می‌تواند ریزش مو را تشدید کند. بهتر است در این بازه زمانی، تا جای ممکن از حرارت مستقیم روی موها اجتناب کرده و اجازه دهید موها به‌صورت طبیعی و در هوای آزاد خشک شوند. این کار به حفظ سلامت تارهای مو کمک می‌کند و از آسیب بیشتر جلوگیری خواهد کرد.
3. شانه زدن با ملایمت
شانه زدن بیش از اندازه یا با فشار زیاد می‌تواند به فولیکول‌هایی که پس از زایمان تضعیف شده‌اند آسیب وارد کند. این کار نه تنها باعث افزایش ریزش مو می‌شود، بلکه ممکن است موجب شکستن ساقه‌ی مو و آسیب به بافت آن نیز شود. برای جلوگیری از این آسیب‌ها، توصیه می‌شود تنها یک بار در روز موهای خود را شانه بزنید و این کار را با ملایمت انجام دهید. استفاده از شانه‌های دندانه‌درشت نیز می‌تواند کمک کند تا گره‌های مو بدون کشیده شدن زیاد باز شوند و فشار کمتری به ریشه وارد شود.
4. تغذیه را جدی بگیرید
رژیم غذایی سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند نقش مهمی در سلامت موها داشته باشد. مصرف سبزیجات برگ‌سبز (برای تأمین آهن و ویتامین C)، هویج (منبع بتاکاروتن)، تخم‌مرغ (سرشار از ویتامین D) و ماهی‌های چرب (حاوی امگا-3 و منیزیم) بسیار مؤثر هستند. این مواد مغذی به تقویت ریشه موها کمک می‌کنند و روند رشد طبیعی مو را تسریع می‌بخشند.
5. مصرف مکمل در صورت نیاز
اگر احساس می‌کنید رژیم غذایی‌تان به‌تنهایی قادر به تأمین مواد مغذی مورد نیاز نیست، میتوانید از مکمل‌هایی مانند کپسول‌های مخصوص دوران پس از زایمان (مانند پیلفود کمپلکس) استفاده کنید تا رشد موها را از درون حمایت کنید.
